De nativitate sancti Martini et crucis inventione. Romanorum tricesimus quartus imperium obtinuit Constantinus, annis triginta regnans feliciter. Huius imperii anno undecimo, cum post excessum Diocliciani pax reddita fuisset ecclesiis, beatissimus praesul Martinus apud Sabariam Pannoniae civitatem nascitur parentibus gentilibus, non tamen infimis. Hic Constantinus anno vicessimo imperii sui Crispum filium veneno, Faustam coniugem calentem balneo interfecit, scilicet quod proditores regni eius esse voluissent. Huius tempore venerabile crucis dominicae lignum per studium Helenae matris repertum est, prodente Iuda Hebraeo, qui post baptismum Quiriacus est vocitatus. Usque hoc tempus historiographus in chronicis scribit Eusebius. A vicessimo primo enim eius imperii anno Hieronimus praesbiter addidit, indicans, Iuvencum praesbiterum euangelia versibus conscripsisse, rogante supradicto imperatore.

Για τη γέννηση του Αγίου Μαρτίνου και την εύρεση του σταυρού. Ο Κωνσταντίνος, ο τριάντα τέταρτος αυτοκράτορας των Ρωμαίων, βασίλεψε με επιτυχία για τριάντα χρόνια. Το ενδέκατο έτος αυτής της βασιλείας, όταν είχε αποκατασταθεί η ειρήνη στις εκκλησίες μετά την υπερβολή του Διοκλητιανού, ο μακαριότατος πρίγκιπας Μαρτίνος γεννήθηκε στην πόλη Σαμπάρια της Παννονίας από Εθνικούς γονείς, αλλά όχι από τους κατώτερους. Αυτός ο Κωνσταντίνος, στο εικοστό έτος της βασιλείας του, σκότωσε τον γιο του Κρίσπο με δηλητήριο, και σκότωσε τη γυναίκα του Φαύστα σε ζεστό μπάνιο, επειδή ήθελαν να είναι προδότες του βασιλείου του. Την εποχή αυτή ανακαλύφθηκε το σεβάσμιο ξύλο του κυριακάτικου σταυρού μέσω της μελέτης της μητέρας Ελένης, από τον Ιούδα τον Εβραίο, ο οποίος μετά τη βάπτισή του ονομάστηκε Quiriacus. Ο Ευσέβιος, ο ιστορικός, γράφει μέχρι σήμερα στα χρονικά του. Διότι κατά το εικοστό πρώτο έτος της βασιλείας του, ο Ιερώνυμος ο πρεσβύτερος πρόσθεσε, δείχνοντας ότι ο Juvencus είχε γράψει τα ευαγγέλια των πρεσβυτέρων σε στίχους, κατόπιν αιτήματος του προαναφερθέντος αυτοκράτορα.